«Σχέδιο Διαχείρισης του Υδατικού Διαμερίσματος Νήσων Αιγαίου (GR14) με έμφαση στις σημειακές πηγές ρύπανσης», Χρηματοδότηση: Ειδική Γραμματεία Υδάτων, Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, 2013-2015, Επιστημονικά Υπεύθυνος: Π. Γκίκας

Το Σχέδιο Διαχείρισης των Λεκανών Απορροής Ποταμών του Υδατικού Διαμερίσματος Νήσων Αιγαίου, το οποίο εγκρίθηκε από την Εθνική Επιτροπή Υδάτων, αποτελεί μία συνολική και καινοτόμο προσπάθεια προστασίας και διαχείρισης των υδατικών πόρων. Επίσης, αποτελεί το βασικότερο θεσμικό εργαλείο που εισάγεται στον τομέα του νερού σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης. Παρόμοια εργαλεία υιοθετούνται και σε διεθνές επίπεδο εδώ και πολλά χρόνια, αντικατοπτρίζοντας την τάση προς ολοκληρωμένο περιβαλλοντικό σχεδιασμό και αειφορική διαχείριση, με στόχο τη μακροπρόθεσμη προστασία των επιφανειακών και υπόγειων υδάτων και των οικοσυστημάτων.

Η οδηγία δημιουργεί ένα πλαίσιο το οποίο:

  • Αποτρέπει την περαιτέρω υποβάθμιση, προστατεύει και βελτιώνει την κατάσταση όλων των υδατικών πόρων
  • Προωθεί τη βιώσιμη διαχείριση των υδάτων, μέσω της μακροπρόθεσμης προστασίας των διαθέσιμων υδατικών πόρων
  • Ενισχύει την προστασία του υδατικού περιβάλλοντος με την εφαρμογή μέτρων για τη μείωση της απόρριψης ρυπαντικών ουσιών και την εξάλειψη της απόρριψης ορισμένων επικίνδυνων ρυπαντών που προσδιορίζονται και επικαιροποιούνται σε ειδικούς καταλόγους ουσιών προτεραιότητας
  • Διασφαλίζει την προοδευτική μείωση της ρύπανσης των υπόγειων υδάτων και την σταδιακή αποκατάσταση της ποιότητας τους
  • Συμβάλλει στην αντιμετώπιση των επιπτώσεων ακραίων φαινομένων, πλημμύρων και ξηρασίας

Το Σχέδιο Διαχείρισης αποτελεί το βασικό εργαλείο προγραμματισμού και τον κεντρικό μηχανισμό αναφοράς της χώρας προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή όσον αφορά στους υδατικούς πόρους και στα οικοσυστήματα. Η Ελλάδα καλείται να σχεδιάσει και να εφαρμόσει Σχέδια Διαχείρισης για καθένα από τα θεσμικά αναγνωρισμένα 14 Υδατικά της Διαμερίσματα. Το Υδατικό Διαμέρισμα είναι μία εδαφική έκταση που αποστραγγίζεται από ποτάμια και τα αντίστοιχα παράκτια ύδατα και περιλαμβάνει επιμέρους Λεκάνες Απορροής. Ένα Σχέδιο Διαχείρισης αποτελεί ένα έγγραφο στρατηγικού σχεδιασμού, το οποίο αντιστοιχεί σε ένα Υδατικό Διαμέρισμα και παρέχει τις απαραίτητες πληροφορίες και τις λειτουργικές οδηγίες για μια ολοκληρωμένη διαχείριση των υδάτων εντός μιας λεκάνης απορροής ποταμού. Στο Σχέδιο γίνεται μια γενική περιγραφή των χαρακτηριστικών των ποταμών, των λιμνών, των παράκτιων υδάτων, των υπόγειων υδάτων και των προστατευόμενων περιοχών που σχετίζονται με τα ύδατα.

Ειδικότερα μεταξύ άλλων περιλαμβάνονται:

  • Σύνοψη των σημαντικών πιέσεων και επιπτώσεων που ασκούν οι ανθρώπινες δραστηριότητες στα νερά,
  • Το δίκτυο παρακολούθησης των νερών και τα αποτελέσματα της παρακολούθησης, από τα οποία φαίνεται η οικολογική, η χημική και η ποσοτική κατάσταση των υδάτων,
  • Κατάλογος των περιβαλλοντικών στόχων που καθορίζονται για τα ύδατα,
  • Περίληψη της οικονομικής ανάλυσης των χρήσεων του νερού,
  • Περίληψη των προγραμμάτων μέτρων που θα θεσπιστούν,
  • Μελέτη εκτίμησης των επιπτώσεων που θα έχουν στο περιβάλλον τα μέτρα που προβλέπεται να ληφθούν.

Οι επιπτώσεις από την εφαρμογή των Σχεδίων Διαχείρισης στην Ελλάδα δεν μπορεί παρά να είναι θετικές, σε μία εποχή κατά την οποία οι υδατικοί πόροι της χώρας αντιμετωπίζουν συνεχώς αυξανόμενες πιέσεις. Η εφαρμογή των Σχεδίων Διαχείρισης θέτει τις βάσεις για την στήριξη μιας σταθερής πολιτικής διαχείρισης υδάτων που θα οδηγήσει στην αποτελεσματική προστασία και στην ορθολογική χρήση των πολύτιμων υδατικών μας πόρων.